Wandelroutes
Al tientallen jaren wandelt Leo de Mol in regen en zon door het Nederlandse landschap. De wandelingen worden gebundeld en aangevuld met zijn persoonlijke gedachten en verhalen over de geschiedenis in de regio. De wandelingen variëren in afstand, maar zijn allemaal even mooi en bieden vaak een onverwachte, persoonlijke eyeopener.
Wil je graag wandelen in een regio naar eigen keuze en onder begeleiding van een gids? Individueel, in een groep, met je team of familie. Samen bespreken we de mogelijkheden voor een wandeling op maat. Wil je graag met me mee ‘brevieren’, neem dan gerust contact met me op.
Gratis downloads
Brevieren door Brabant
De route loopt langs een twintigtal kapelletjes die bijna alle in de eerste helft van de vorige eeuw door het Brabants Studenten Gilde in Brabant werden gebouwd. Bijna alle kapelletjes zijn aan Maria gewijd, de volledige naam van het gilde is dan ook: het Brabants Studenten Gilde van Onze Lieve Vrouw [BSG].
In die tijd van grote veranderingen in het Brabants [geloofs]leven; men wilde de studenten en hun betrokkenheid met Brabant behouden en zo het Brabants cultuurgoed beschermen. Wat is er van hun streven overgebleven?
Zo lang mogelijk lopend langs oude verbindingen als riviertjes, kanaaltjes en spoorwegverbindingen komt zowel het oude als het nieuwe landschap voorbij. Hoe groot was hun wereld toen en hoe rijmt het met het nieuwe kathedraal denken dat nu door bijvoorbeeld Roman Krznaric in de Sint Jan in Den Bosch gepresenteerd werd ?
Wil je graag meer lezen over de kapellen en brevieren door Brabant?
De volledige introductie, achtergrond en geschiedenis lees je hier!
Brevieren door Brabant – Spoor 1
Den Bosch – Heeswijk
19,78 km
‘Al wandelend het landschap horizontaal of verticaal beleven en projecteren. Kathedraal-denken voor de lange termijn: verdedigingswerken en waterbeheer om veilig te wonen en werken.’
Brevieren door Brabant – Spoor 2
Heeswijk – Uden
20,18 km
‘Water en vervoer over water, landwegen en het spoor.’
Brevieren door Brabant – Spoor 3
Uden – Escharen
21,31 km
‘Van de herontdekte techniek van het stenenbakken tot driehoeksmeting. Is het gewoon “Gods weken groot en klein” of is het toch gewoon “Wonder ende is gheen wonder”.’
Brevieren door Brabant – Spoor 4
Escharen – Beers
19,97 km
‘Een onbebouwde grasvlakte van 20.000 hectare, goed voor verplichte werkverschaffing aan ongeveer 1850 arbeiders.’
Brevieren door Brabant – Spoor 5
Beers – Oploo
21,45 km
‘Stichtingen die in ongeveer 80 jaar een proces van miljoenen jaren beëindigen. Een Nobelprijswinnaar die op zijn schreden terug komt, maar niet meer gehoord wordt.’
Brevieren door Brabant – Spoor 6
Oploo – Milheeze
20,16 km
‘Romantiek, twisten, gespuis en een hangplek. ‘Hij die een ander volgt, houdt op de waarheid te volgen” en nog een grondsteenspreuk.’
Brevieren door Brabant – Spoor 7
Milheeze – Neerkant
19,49 km
‘”Het katholieke zuiden moet Katholiek blijven” en protestanten mogen werken en 20 km naar de hun kerk. Godsdienstige en financiële belangen.’
Brevieren door Brabant – Spoor 8
Neerkant – Asten
20,41 km
‘Voor grootschalige landbouw ontwateren, kanaliseren en verkavelen. Voor natuurbehoud ‘peelbevloeiing’. Meten is weten en waar kun je dat vinden?’
Brevieren door Brabant – Spoor 9
Asten – Soerendonk
20,64 km
‘Ook werd de klok zelf steeds verbeterd, de z.g. ‘onrust’ zorgde voor een constante snelheid waar de klok mee loopt. De wijzers kunnen steeds beter uren, minuten en seconden aangeven. De mensen nemen de tijd steeds meer mee in hun leven, van reiswekkers tot horloges.’
Brevieren door Brabant – Spoor 10
Soerendonk – Bergeijk
21,17 km
‘Niemand nam dus kennis van zijn waarschuwing: “Geen land is ooit beter geworden van een langdurige oorlog”. Velen doden in de oorlog waren het gevolg, schattingen voor het aantal slachtoffers van de dodendraad komen soms tot boven de duizend doden.’
Brevieren door Brabant – Spoor 11
Bergeijk – Wintelre
20,37 km
‘Maria onbevlekte ontvangenis werd in 1854 in een zogenaamd dogma in Rome afgekondigd. Dit had veel invloed op het leven van vooral de vrouwen. Onzedelijk gedrag werd een hot item. Kermissen, spinnerijen waar veel mannen komen, borstvoeding paste niet in het zedelijke beeld van de kerk om een deugdzaam.’ katholiek te worden.
Brevieren door Brabant – Spoor 12
Wintelre – Oirschot
20,99 km
‘Tegenwoordig is in geheel Nederland het beheer van water, dijken e.d. in handen van waterschappen. Tot ongeveer 1850 had Brabant nog geen waterschappen. Alleen langs de Maas waren enkele waterschappen. In 1848 werd de grondwet veranderd, de waterbeheer taken gingen weg bij de gemeenten.’
Brevieren door Brabant – Spoor 13
Oirschot – St. Oedenrode
20,30 km
‘In het kort samengevat is het: algemeene achteruitgang, voortwoekerende verarming, allersoberste levenswijze der groote massa, ontvolking van het platteland. Een goede typering treffen wij in een request 17 februari 1899 door den N.C.B. tot H.M. de Koningin gericht luidende:’
Brevieren door Brabant – Spoor 14
St. Oedenrode – Liempde
22,64 km
‘Je zou, achtereenvolgens geboorte, pater van den Elsen [1853], dr. P.C. de Brouwer [1874] en bisschop Bekkers [1908] beeldbepalende geestelijken voor die tijd in Brabant kunnen noemen.’
Brevieren door Brabant – Spoor 15
Liempde – Den Bosch
21,63 km
‘Welke maatschappelijke veranderingen zal dit provinciehuis meemaken? Het is niet erg zinvol een uitgesproken tijdgebonden gebouw te ontwerpen, daarvoor moet het teveel kunnen trotseren.’
Brevieren door Brabant – Spoor 16
Den Bosch – Waalwijk
18,73 km
‘Frank Ramsey [de uitvinder] van de discontovoet in 1928: het disconteren van de welvaart “ethisch onverdedigbaar [is] en slechts voortkomt uit een gebrekkige verbeelding”. Ook Roman Krznaric stelt in zijn boek “de goede voorouder” dat discontering een vorm van “intergenerationele onderdrukking” is.’
Brevieren door Brabant – Spoor 17
Waalwijk – Oosteind
20,06 km
‘Loon op Zand vervoerde zijn turf via Drunen, Nieuwkuijk, Vlijmen naar de Dieze [Engelen / den Bosch]. De Hollandse dorpen vervoerden hun turf via de haven van Capelle naar Dordrecht.’
Brevieren door Brabant – Spoor 18
Oosteind – Made
17,74 km
‘Op den dag des Pinksterfeestes in het jaar 1860 heeft de Heere God door een sterken stormwind Zijn heilig ongenoegen getoond over uwe handelingen, o volk van Nederland!’
Brevieren door Brabant – Spoor 19
Made – Moerdijk
18,01 km
‘En toch is het gewenst, dat die over de Moerdijkbrug Brabant binnen- komt, onmiddellijk weet, dat hij een katholieke streek binnengaat.’
Brevieren door Brabant – Spoor 20
Moerdijk – Zegge
19,99 km
‘Persoonlijk herinner ik me de zoeaven alleen uit processies. Geweldig was dat! Het gebeurde natuurlijk alleen bij heel grote processies, want ze waren stokoud, je kon ze niet bij elk wissewasje inzetten. Maar bij zeldzame gelegenheden, dan liep er een zoeaaf mee.’
Brevieren door Brabant – Spoor 21
Zegge – Bergen op Zoom
20,01 km
‘De Grebbe werd zo eigenlijk van een turfkanaal het eerste riool van de wereld. Dit nadat deze kennis over rioleringen e.d. van oude volkeren zoals bijvoorbeeld de Romeinen verloren was gegaan. In de middeleeuwen maakte men enkel gebruik van de zogenaamde slokop, in feite open riolering die afvoerde in een beek, rivier e.d.’
Brevieren door Brabant – Spoor 22
Bergen op Zoom – Ossendrecht
20,33 km
‘De Brabantse Wal is een van de 162 Nederlandse gebieden die als Natura 2000 gebied aangemerkt zijn. Natura 2000 gebieden vormen samen een Europees netwerk van natuurgebieden om de flora en fauna met elkaar te verbinden om zo de biodiversiteit te waarborgen.’
Brevieren door Brabant – Spoor 23
Ossendrecht – Schijf
19,20 km
‘In 1710 gebruikt de vrijdenker Hendrik Wyermars o.a. dit om in zijn geschrift “Den ingebeelde Chaos” hard uit te halen tegen alle kerkelijke denkbeelden. Zelfs de Amsterdamse dominees konden deze aanklachten tegen o.a.deze smulpapen en vooral alle bijbelse waarden en verhalen niet over hun kant laten gaan. In een dubieuze rechtszaak werd hij tot 15 jaar eenzame opsluiting veroordeeld.’
Brevieren door Brabant – Spoor 24
Schijf – Zundert
20,40 km
‘Ze woonde er samen met haar man, ook een kunstenaar die er ook regelmatig van haar zijn maîtresse mocht ontvangen. Maar wat haar de bijnaam ‘rode Jet’ gaf was niet haar kleur haren, maar haar maatschappelijke overtuiging.’
Brevieren door Brabant – Spoor 25
Zundert – Etten-Leur
19,35 km
‘Voor velen, voornamelijk de kinderen, was het registreren van autokentekens onderweg in de auto een mooi vermaak. Ook was het een sport om als eerste een kruisbeeld te ontdekken. Moeder, en dus ook de kinderen, zeiden dan bijvoorbeeld: “Sla een blik op mij en ga dan in vrede verder.’
Brevieren door Brabant – Spoor 26
Etten-Leur – Bavel
19,89 km
‘Om zicht te houden op zulke ontwikkelingen heeft de SER [Sociaal Economische Raad] op verzoek van de regering in 2024 een advies uitgebracht voor de groenblauwe sector. Hieronder valt alles wat met water, grond en bodem te maken heeft. Dus bijvoorbeeld de landbouw, agro- en voedselindustrie en natuurbeheer. Hierin zijn ongeveer 620 duizend mensen werkzaam. Deze hebben soms, op het eerste oog, verschillende belangen en toepasbare kennis.’
Brevieren door Brabant – Spoor 27
Bavel – Tilburg
20,39 km
‘Zijn idee was om ook een leraar ethica en moraaltheologie aan te stellen. Dit met het doel om de studenten bewust te maken van de vraag: “is dat wat economisch goed is, ook ethisch goed.’
Brevieren door Brabant – Spoor 28
Tilburg – Goirle
18,40 km
‘Dit had direct invloed op de inzetbare tanks omdat zo de bezetting daarvan dan dus ook niet compleet was. Er moest een oplossing gevonden worden om actief deel te kunnen blijven aan de bevrijding van Europa. En de zogenaamde ‘Volksduitsers’ uit Polen werden de oplossing.’
Brevieren door Brabant – Spoor 29
Goirle – Hilvarenbeek
20,65 km
‘Arbeiders dus en materiaal.’
Brevieren door Brabant – Spoor 30
Hilvarenbeek – Udenhout
21,14 km
‘Het Brabantse volk wist wel beter; lankmoedigheid is in vele Brabantse gezegden te horen. Zoals het Tilburgse: “ Hou-de gij ze mar ėrrem, dan hou ik ze wel dom”. En uit de Justitiële Verkenningen no.2 van 2017: “ Uiteindelijk naait de Brabander heel zelfbewust zijn eigen naad”.’
Brevieren door Brabant – Spoor 31
Udenhout – Den Bosch
20,40 km
‘In de bunker en in het kamp wacht men op de salvo’s. De genadeschoten erna worden geteld. Het vuurpeloton krijgt sigaretten en per drie man een fles jenever. Zingend marcheren zij af. In de bunker en in het kamp is iedereen stil.’